แบบฝึกหัดทบทวน
1. ใครเป็นผู้ขอพระราชทานรัฐธรรมนูญฉบับแรก
และมีเหตุผลอย่างไร และประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษาเป็นอย่างไร อธิบาย
ตอบ ผู้ขอพระราชทานรัฐธรรมนูญฉบับแรกคือ คณะราษฎร์เป็นผู้ขอพระราชทานรัฐธรรมนูญฉบับแรก
มีเหตุผลคือ “บัดนี้การศึกษาสูงขึ้นแล้วมีข้าราชการประกอบด้วยวุฒิปรีชารัฐาภิปาลนโยบายสามารถนำประเทศของตน
ในอันที่จะก้าวหน้าไปสู่สากลอารยธรรมแห่งโลกโดยสวัสดี
สมควรแล้วที่จะพระราชทานพระบรมวโรกาส ให้ข้าราชการและประชาชนของพระองค์
ได้มีส่วนมีเสียงตามความเห็นดีเห็นชอบในการจรรโลงประเทศสยามให้วัฒนาการในภายภาคหน้า”
ประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษาคือ
หมวด 2
สิทธิและหน้าที่ของชนชาวสยาม มาตรา 14 ภายบังคับแห่งกฎหมายบุคคลย่อมมีเสรีภาพบริบูรณภายในร่างกายเคหสถาน
ทรัพย์สิน การพูด การเขียน การโฆษณา การศึกษาอบรม การประชุมโดยเปิดเผย
การตั้งสมาคม การอาชีพ (ราชกิจจานุเบกษา, 2475,36)
2. แนวนโยบายแห่งรัฐประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาของรัฐธรรมนูญฯ
พุทธศักราช 2492 ได้กำหนดอย่างไร อธิบาย
ตอบ
ประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา
หมวด 3 สิทธิและเสรีภาพของชนชาวไทย
มาตรา 36 บุคคลย่อมมีเสรีภาพบริบูรณ์ในการศึกษาอบรม
เมื่อการศึกษาอบรมนั้นไม่เป็นปฏิปักษ์ต่อหน้าที่ของพลเมืองตามกฎหมายว่าด้วยการศึกษาและไม่ขัดต่อกฎหมายว่าด้วยการจัดสรรสถานศึกษา
สถานศึกษาของรัฐและของเทศบาล
ต้องให้ความเสมอภาคแก่บุคคลในการเข้ารับการศึกษาอบรมความสามารถของบุคคลนั้น ๆ
หมวด 4 หน้าที่ของชนชาวไทย
มาตรา 53 บุคคลมีหน้าที่รับการศึกษาอบรมชั้นประถมศึกษา
ภายในเงื่อนไขและวิธีการที่กฎหมายบัญญัติ
หมวด 5 แนวนโยบายแห่งรัฐที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา
มาตรา 62 การศึกษาอบรมพึงมีจุดประสงค์ที่จะให้ชนชาวไทยเป็นพลเมืองดี
มีร่างกายแข็งแรงและอนามัยสมบูรณ์ มีความรู้ความสามารถที่จะประกอบอาชีพ
และมีจิตใจเป็นนักประชาธิปไตย
มาตรา 63 รัฐพึงส่งเสริมและบำรุงการศึกษาอบรม
การจัดระบบการศึกษาอบรมเป็นหน้าที่ของรัฐโดยเฉพาะสถานศึกษาทั้งปวงย่อมอยู่ภายในการควบคุมดูแลของรัฐ
การศึกษาอบรมชั้นอุดมศึกษา รัฐพึงจัดการให้สถานศึกษาดำเนินกิจการของตนได้เองภายในของเขตที่กฎหมายบัญญัติ
มาตรา 64 การศึกษาอบรมชั้นประถมศึกษาในสถานศึกษาของรัฐและของเทศบาล
จะต้องจัดให้โดยไม่เก็บค่าเล่าเรียน
รัฐพึงช่วยเหลือให้มีอุปกรณ์การทางศึกษาอบรมตามสมควร
มาตรา 65 รัฐพึงสนับสนุนการค้นคว้าในทางศิลปศาสตร์และวิทยาศาสตร์
(ราชกิจจานุเบกษา,2492,25-27)
3. เปรียบเทียบแนวนโยบายแห่งรัฐประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาของรัฐธรรมนูญฯ
พุทธศักราช 2511 พุทธศักราช 2517 และพุทธศักราช
2521 เหมือนหรือต่างกันอย่างไร อธิบาย
ตอบ แนวนโยบายแห่งรัฐประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาของรัฐธรรมนูญฯ
พุทธศักราช 2511 พุทธศักราช 2517 และพุทธศักราช 2521 มีประเด็นที่เหมือนกันมาก
แต่ก็ยังมีประเด็นที่มีความแตกต่างออกไป ดังเช่นพุทธศักราช 2511
โดยส่วนใหญ่แล้วรัฐจะเป็นผู้จัดระบบการศึกษาอบรม ส่งเสริมและบำรุงการศึกษา
ซึ่งอยู่ภายใต้การควบคุมดูแลของรัฐ
รวมไปถึงการศึกษาอบรมชั้นประถมศึกษาในสถานศึกษาของรัฐจะจัดให้ไม่เก็บค่าเล่าเรียน
สำหรับพุทธศักราช 2517
จะมีท้องถิ่นเข้ามาเกี่ยว กล่าวคือ รัฐจะเป็นผู้จัดระบบการศึกษาอบรม ส่งเสริมและบำรุงการศึกษา
ซึ่งอยู่ภายใต้การควบคุมดูแลของรัฐ
รัฐพึงจัดการให้สถานศึกษาดำเนินกิจกรรมภายในของเขตที่กฎหมายบัญญัติ
สถานศึกษาของรัฐและของท้องถิ่น
ให้ความเสมอภาคในการเข้ารับการศึกษาอบรมตามความสามารถของบุคคลนั้น ๆ
รวมไปถึงการไม่เก็บค่าเล่าเรียน ช่วยเหลือผู้ยากไร้ให้ได้รับทุนต่าง ๆ และพุทธศักราช 2521 สิ่งที่แตกต่างจากพุทธศักราชอื่นคือ รัฐสนับสนุนและส่งเสริมการพัฒนาเยาวชนของชาติให้เป็นผู้มีความสมบูรณ์ทั้งร่างกาย
จิตใจ และสติปัญญา เพื่อประโยชน์ในการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม และความมั่นคงของรัฐ
4. ประเด็นที่ 1 รัฐธรรมนูญฯ พุทธศักราช 2475-2490 ประเด็นที่ 2 รัฐธรรมนูญฯ พุทธศักราช 2492-2517 ประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาเหมือนหรือต่างกันอย่างไร
อธิบาย
ตอบ ประเด็นที่ 1 รัฐธรรมนูญฯ พุทธศักราช 2475-2490 และประเด็นที่ 2 รัฐธรรมนูญฯ พุทธศักราช 2492-2517 มีความแตกต่างกันตรงที่
ประเด็นที่ 1 รัฐธรรมนูญฯ พุทธศักราช 2475-2490
กล่าวถึงประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาไม่มากนัก คือ หมวด 2
สิทธิและหน้าที่ของชนชาวสยาม เพียงแค่หมวดเดียว สำหรับประเด็นที่
2 พุทธศักราช 2492-2517 มีการกล่าวถึงประเด็นการศึกษาหลายประเด็น
คือ หมวด 3 สิทธิและเสรีภาพของชนชาวไทย หมวด 4 หน้าที่ของชนชาวไทย และหมวด 5 แนวนโยบายแห่งรัฐที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา
5. ประเด็นที่ 3 รัฐธรรมนูญฯ พุทธศักราช 2521-2534 ประเด็นที่ 4
รัฐธรรมนูญฯ พุทธศักราช 2540-2550 ประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาเหมือนหรือต่างกันอย่างไร
อธิบาย
ตอบ
มีความแตกต่างกัน กล่าวคือ ประเด็นที่ 3 รัฐธรรมนูญฯ พุทธศักราช 2521-2534 จะเกี่ยวข้องกับรัฐส่งเสริมและบำรุงการศึกษาอบรมและการฝึกอาชีพตามความเหมาะสม
รวมไปถึงให้เอกชนมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษาทุกระดับ
นอกจากนี้รัฐต้องส่งเสริมและพัฒนาความเสมอภาคของทั้งชายและหญิง และส่งเสริมประชาชนให้เข้าใจและเลื่อมใสศรัทธาในการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข
สำหรับประเด็นที่ 4 รัฐธรรมนูญฯ พุทธศักราช 2540-2550 จะเกี่ยวข้องกับบุคคลย่อมมีเสรีภาพในการศึกษา การศึกษาอบรม การเรียนการสอน
การวิจัย และการเผยแพร่งานวิจัย
รวมไปถึงมีสิทธิเสมอภาคในการได้รับการศึกษาขั้นพื้นฐานไม่น้อยกว่า 12 ปี โดยไม่เก็บค่าใช้จ่าย
6.
เหตุใดรัฐธรรมนูญแต่ละฉบับจะต้องระบุในประเด็นที่รัฐจะต้องจัดการศึกษาอย่างเป็นธรรมและทั่วถึง
อธิบาย
ตอบ เพื่อให้ประชาชนทุกคนได้รับการศึกษาอย่างทั่วถึงและเท่าเทียมกัน
ไม่แก่งแย่งชนชั้น ไม่มีประชาชนคนใดที่ไม่ได้รับการศึกษา ไม่เว้นแม้แต่คนพิการ ทุพพลภาพหรือผู้ด้อยโอกาส
ให้ได้รับทุนต่าง ๆ ทั้งนี้เพื่อให้ทุกคนมีความรู้ ความสามารถเท่าเทียม
และสามารถพัฒนาประเทศ ให้เจริญก้าวหน้าได้
7. เหตุใดรัฐจึงต้องกำหนด
“บุคคลมีหน้าที่รับการศึกษาอบรมตามเงื่อนไขและวิธีการที่กฎหมายบัญญัติ” จงอธิบาย
หากไม่บัญญัติจะเกิดอะไรขึ้น
ตอบ หากไม่มีการบัญญัติประชาชนจะได้รับการศึกษาอย่างไม่ทั่วถึง
และไม่เท่าเทียม ทำให้เกิดปัญหาต่าง ๆ ตามมา ไม่ว่าจะเป็นการถูกปรับจากการไม่เรียนตามการศึกษาขั้นพื้นฐาน
หรือแบ่งความเท่าเทียม แบ่งชนชั้น เป็นต้น
8. การจัดการศึกษาที่เปิดให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษา
หากเราพิจารณารัฐธรรมนูญมีฉบับใดบ้างที่ให้องค์กรส่วนท้องถิ่นมีส่วนร่วม
และถ้าเปิดโอกาสให้ท้องถิ่นมีส่วนร่วมมากขึ้นท่านคิดว่าเป็นอย่างไร อธิบาย
ตอบ รัฐธรรมนูญ
พุทธศักราช 2517 และ 2550 การเปิดโอกาสให้ท้องถิ่นมีส่วนร่วมมากขึ้นถือเป็นการกระจาอำนาจ
เพื่อให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ชุมชนองค์กรต่าง ๆ มีส่วนร่วมในการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนามาตรฐานคุณภาพการศึกษาให้เท่าเทียมกัน
9. เหตุใดการจัดการศึกษา
รัฐต้องคุ้มครองและพัฒนาเด็กและเยาวชน ส่งเสริมความเสมอภาคทั้งหญิงและชาย
พัฒนาความคิดเป็นปึกแผ่นของครอบครัว และความเข้มแข็งของชุมชนสังเคราะห์ผู้ยากไร้
ผู้พิการหรือทุพพลภาพและผู้ด้อยโอกาส จงอธิบาย
ตอบ
การที่รัฐคุ้มครองพัฒนาเด็กและเยาวชน ส่งเสริมความเสมอภาคทั้งหญิงและชาย พัฒนาความคิดเป็นปึกแผ่นของครอบครัว
และความเข้มแข็งของชุมชนสังเคราะห์ผู้ยากไร้ ผู้พิการหรือทุพพลภาพและผู้ด้อยโอกาส
เพราะ เพื่อให้เกิดความเสมอภาคและความเท่าเทียมกันของทุกคนในสังคม
ไม่ให้เกิดการแบ่งแยก แบ่งชนชั้น ปลูกฝังให้มีจิตสำนึกในการรักความเป็นไทย
รักระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข รวมไปถึงมีระเบียบวินัย
คำนึงถึงประโยชน์ส่วนรวม
10. ผลการจัดการศึกษาที่ผ่านมาของรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน
มีผลต่อการพัฒนาประเทศอย่างไรบ้าง จงอธิบาย
ตอบ
ผลการจัดการศึกษาที่ผ่านมาของรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน มีผลต่อการพัฒนาประเทศคือ
ประชาชนทุกคนไม่ว่าหญิงหรือชาย จะได้รับความเสมอภาคกัน นอกจากนี้จะได้รับการศึกษาทั่วกันทุกคน
รวมไปถึงผู้ยากไร้ ผู้พิการหรือทุพพลภาพและผู้ด้อยโอกาส ก็ยังได้รับทุนต่าง ๆ ทำให้บุคคลเหล่านั้นมีความรู้และสามารถนำไปประกอบอาชีพและมีรายได้
ส่งผลให้เศรษฐกิจเกิดเจริญก้าวหน้า
